Westy Winter Weekend Weg: langlaufen in de Harz

DCIM/100MEDIA/DJI_0026.JPGLanglaufen? In Duitsland? Dat is toch alleen voor oude mensen? Vergeet het maar! Als je, zelfs als ervaren alpien skiër, wel eens op twee van die héle smalle latjes, die bovendien ook nog alleen aan de voorkant vastzitten, een steil bospad bent afgedaald, snap je dat het echt geen sport voor watjes is. En dan moet je eerst nog boven komen ook…

DCIM100GOPROGOPR0567.JPG

Sinds ik 15 jaar geleden een langlaufsetje kocht (ski’s, schoenen, bindingen en stokken heb je al vanaf 200 euro) ben ik elk jaar wel een weekendje de sneeuw in getrokken. En dat is met een campertje dubbel zo leuk. Want voor langlauf heb je geen piste en geen liften nodig. Je kunt overal langs het parcours de loipe instappen (of er zelf een maken…) en niets let je dus om gewoon ergens op een bosparkeerplaats te overnachten. Dat is ook het grote voordeel van je eigen langlaufspullen: je hoeft niet eerst op zoek naar een skiverhuurzaak. (Overigens is huren van langlaufspullen meestal ook helemaal niet duur: zo’n 15 euro per dag).

DCIM100GOPROGOPR0551.JPG

Na verschillende plekken uitgeprobeerd te hebben is Schierke am Brocken, in het oostelijk deel van de Harz, toch wel mijn favoriete langlaufplaats. Weliswaar kun je hier, omdat het in een nationaal park ligt, niet vrij kamperen, maar er is een goede wintercamping. En het loipennetwerk is prachtig. Over de flanken van noord-Duitslands hoogste berg, de Brocken, worden loipes gespoord met een flink hoogteverschil (3 à 400 m) met als kers op de taart een flink traject over de Kolonnenweg, de patrouilleroute over de voormalige grens tussen West- en Oostduitsland. Die liep namelijk dwars door de Harz.

IMG_1065

Minder sportief aangelegde reizigers kunnen met de smalspoor-stoomtrein (deel van een netwerk dat de hele oostelijke Harz doorkruist) naar de top van de Brocken. Daar is een restaurant, een hotel en een mooi museum over de bewogen geschiedenis van deze bergtop, gelegen in het voormalige Russische afluisterstation dat tot 1989 in bedrijf was.

IMG_1010

Ook buiten het winterseizoen is de Brocken trouwens een populair doel voor uitstapjes. En de Harz ontwikkelt zich steeds verder als vierseizoenenbestemming: er wordt veel werk gemaakt van nieuwe musea, zwembaden en andere attracties.

Als weekendbestemming moet je voor de Harz overigens wel zitvlees en doorzettingsvermogen meebrengen: de afstand vanaf de Randstad is zo’n 550 km. Maar een (mid-)weekje kan natuurlijk ook!

Waarom ik alleen Westfalia wil!

goethe-institut goettingen
Het Goethe-Institut in Göttingen. Foto: Robin Oomkes

Op m’n laatste reisje heb ik weer enorm veel plezier van m’n Westfalia Nugget gehad. Ik moest een Duits taalexamen afleggen bij het Goethe-Institut in Göttingen, zo’n 350 km rijden. Het examen was over twee dagen verspreid (schriftelijk op maandagochtend en mondeling op dinsdagmiddag). Om op tijd te zijn moest ik dus op zondagavond al op pad en twee keer overnachten – met een hotel of pension zou dat best een dure toestand geworden zijn. Maar ik ging met de Ford, die met z’n 155 pk de afstand
met zo’n 120 à 130 km/u verslond, met een heel redelijk verbruik van 1 op 10. Dat was met een grotere camper (of m’n klassieke benzine-Joker!) echt niet gelukt. M’n blablacar-lifters waren ook erg over de snelle en ruime auto te spreken – en betaalden nog aan de brandstofkosten mee ook.

IMG_8496
Stealthcamping (wildkamperen) bij een park in Göttingen. Foto: Robin Oomkes

Voor de eerste nacht had ik met de satellietbeelden op Google Maps een mooi groen plekje in de buurt van het instituut gezocht, om ’s ochtends niet meer te hoeven rijden. Met een bus met hoogdak, zoals de Nugget, kun je goed “stealthcampen” – onopvallend kamperen in de stad dus. Kenners weten door de gesloten gordijntjes en isomatten voor de voorruit heus wel wat er aan de hand is, maar het valt toch een stuk minder op dan een omhoogstaand hefdak – om maar te zwijgen van een grote witte camper.

IMG_1788
De Junkernschänke uit 1451 – een schitterend vakwerkhuis waarin nu een hip restaurant zit. Foto: Robin Oomkes
IMG_8525
VW T2 in Göttingen. Foto: Robin Oomkes

Na afloop van het schriftelijk examen ben ik nog even het centrum van Göttingen ingelopen. Prachtige villa’s uit de tijd van het keizerrijk (1870-1918), zoals het Goethe-Institut zelf, en mooi gerestaureerde vakwerkhuizen wisselen elkaar daar af. En, zoals in veel universiteitssteden, stonden de straten weer vol met leuke VW-busjes en andere campers. Dat leverde weer veel materiaal op voor mijn instagram-account, waar ik elke dag een nieuwe “Van Of The Day” probeer te plaatsen.

 

Als geschiedenisfreak vind ik het leukste van camperen in Duitsland dat je zo ontzettend flexibel bent. Ik zoek regelmatig monumenten of bouwwerken op die ik in één of ander geschiedenisboek ben tegengekomen, om ze te fotograferen en er dan weer een stukje over te schrijven. Juist in Duitsland, met zijn versnipperde verleden, staan die monumenten werkelijk door het hele land verspreid en je hebt dus echt vervoer en verblijf nodig om ze te bekijken. Voor de vrije tijd tussen de twee examens in Göttingen stond deze keer het Kyffhäuser-monument op het programma. Ik had al eens over de Duitse monumenten ter ere van keizer Wilhelm I geschreven, maar dat op de Kyffhäuser had ik nog nooit gezien.

IMG_1833
Kyffhäuser-monument vanaf het parkeerterrein. Foto: Robin Oomkes

Het viel niet tegen. Het was weer net zo’n bizar, protserig bouwwerk op net zo’n schitterende locatie als bijvoorbeeld het monument bij Porta Westfalica of het Hermannsdenkmal vlakbij Detmold (allebei goed te bezoeken op een autorit van Nederland naar Hannover), maar toch ook weer anders: dit monument is namelijk bovenop een enorme middeleeuwse burcht van de beroemde 12e-eeuwse keizer Barbarossa gebouwd.

IMG_1936
Camperstellplatz bij de thermen in Bad Frankenhausen. Foto: Robin Oomkes

Die nacht heb ik op een officiële Stellplatz overnacht, in Bad Frankenhausen, bij de thermen van het kuuroord. De huishoudaccu van de Nugget kon wel weer eens een 220V-oplaadbeurt gebruiken, en de afvaltanks moesten ook geleegd. Om er te komen moest ik de Kyffhäuser zelf over, het kleinste middelgebergte van Duitsland. Hoe klein ook, het waren  wel 35 haarspeldbochten naar boven (naar beneden aan de andere kant iets minder). Ook dan heb je veel plezier van een compacte camper.

IMG_8522
De handige keuken van de Nugget nodigt uit tot kokkerellen. Foto: Robin Oomkes
IMG_8526
Sfeerplaatje van een Stellplatz in de regen. Kan zo’n hoogdak wel mee overweg!

 

IMG_1978
Reconstructie van het poortgebouw van de 10e-eeuwse koningspalts Tilleda. Op de achtergrond het 19e-eeuwse Kyffhäuser-monument. Foto: Robin Oomkes

Voor de volgende ochtend stond de koningspalts Tilleda nog op m’n lijstje (die verblijfplaatsen van rondtrekkende middeleeuwse Duitse koningen en keizers interesseren me ook mateloos), aan de voet van het Kyffhäusergebergte. Na wat in de palts te hebben rondgesnuffeld moest ik alweer terug naar Göttingen voor m’n mondelinge examen. Daarna volgde de lange, maar ontspannen rit terug naar huis. Ik had me voor m’n tweedaagse zwerftocht geen beter vervoer of verblijf kunnen wensen dan m’n Westy – en het examen? De uitslag krijg ik volgende week…

IMG_8531

Landvergnügen – kamperen bij de boer op de Vausshof

In Frankrijk is France Passion al minstens vijftien jaar een begrip: gratis camperen bij de wijnboer. Je koopt eens per jaar een gidsje met sticker voor de voorruit, en je mag bij alle deelnemende wijnboeren op het erf overnachten – natuurlijk in de hoop dat je de productconfrontatie aangaat en wat wijn meeneemt.

Domaine du Bollenberg in de Elzas - France Passion op z'n best
Domaine du Bollenberg in de Elzas – France Passion op z’n best

Sinds vorig jaar bestaat het ook in Duitsland – en heet het Landvergnügen.  In de paasvakantie konden we het voor het eerst uitproberen. Bij France Passion zijn de gastheren vooral wijnboeren, maar in Duitsland is het een bont gezelschap van kaasmakers, brouwerijen, biologische veehouders, viskwekers en ook wijnboeren.

We waren onderweg in Westfalen, niet eens zo ver van Rheda-Wiedenbrück, de thuisstad van Westfalia,  en zo kwamen we op de Vauss-Hof in Salzkotten terecht. Een soort rommelige Astrid Lindgren-boerderij waar de kinderen het direct naar hun zin hadden. De boerderij zelf ligt midden in het dorpje, maar aan de achterkant van het erf is een stellplatz gemaakt met mooi uitzicht over de velden.

We werden enthousiast ontvangen door boerin Anja Pötting. Zij vertelde dat ze in 2014 ook al aan Landvergnügen deelnamen, maar dat er toen geen enkele camper op is komen dagen. In 2015 hadden ze er rond Pasen al vier gehad – blijkbaar heeft het reclameoffensief van de organisatie (in tijdschriften en op Facebook) flink succes gehad.

Eén van de twee camperplaatsen op de Vausshof in Westfalen.
Eén van de twee camperplaatsen op de Vausshof in Westfalen.
Groot voordeel ten opzichte van een stellplatz: een speeltuin!
Groot voordeel ten opzichte van een stellplatz: een speeltuin!

Op de Vausshof worden in een eigen winkeltje biologische vlees- en andere producten verkocht. Wij hebben lamsgehakt en heerlijke braadworsten ingeslagen – het is maar goed dat de koelkast van de Nugget ook goed kan vriezen!

Het biowinkeltje op de Vausshof
Het biowinkeltje op de Vausshof

Landvergnügen en Fahrvergnügen

VW-Vanagon-advertentie in de Amerikaanse RandMcNally wegenatlas van 1992
VW-Vanagon-advertentie in de Amerikaanse RandMcNally wegenatlas van 1992

Grappig is dat – Landvergnügen doet denken aan Fahrvergnügen, de beroemde reclameleus van de Amerikaanse VW-importeur uit de jaren 90… Het was waarschijnlijk het antwoord op ‘Vorsprung durch Technik’ van Audi en ‘ Freude am Fahren’ van BMW – allemaal Duitse kreten die op het Amerikaanse publiek werden losgelaten om het ‘Made in Germany’-gevoel erin te hameren.

Paderborn is vlakbij

Vanaf de Vausshof is Paderborn zo’n 10 km rijden – er zijn goede fietspaden maar je kunt natuurlijk ook met de auto. In het centrum van de stad (volg de parkeerroute) is ook een stellplatz met stroomaansluiting. Paderborn is een prachtige, rustige stad die z’n naam dankt aan de bronnen van het riviertje de Pader. De stad is eind 8e eeuw (!) opgericht door keizer Karel de Grote, en je kunt dan ook de gereconstrueerde keizerpalts bezoeken. Er is ook een prachtige kathedraal uit de 12e/13e eeuw.

De gereconstrueerde keizerpalts van Karel de Grote in Paderborn
De gereconstrueerde keizerpalts van Karel de Grote in Paderborn
De toren van de dom is het oudste gedeelte van de kerk.
De toren van de dom is het oudste gedeelte van de kerk.
Overal in het domkwartier ontspringen bronnen, die samen het riviertje de Pader vormen.
Overal in het domkwartier ontspringen bronnen, die samen het riviertje de Pader vormen.

Stellplatz-uitje naar Oranienburg

Onze Nugget op de Stellplatz in Oranienburg
Het maartse zonnetje lacht de Nugget in Oranienburg toe

We hadden onze nieuwe Ford Westfalia Custom Nugget al een poosje (al een half jaar, om precies te zijn), maar we hadden er nog nauwelijks met z’n vieren in geslapen. Omdat we in het weekend graag de stad ontvluchten en omdat het campertijdschrift Promobil de Stellplatz van het stadje Oranienburg een eervolle vermelding had gegeven reden we daarheen. Maar 30 km ten noorden van Berlijn, maar het is een compleet andere, rustige wereld.

Lovelocks aan de jachthavenbrug over de Havel
Lovelocks aan de jachthavenbrug over de Havel

Eerst gingen we een middagje spetteren in het golfslagbad. In Berlijn zelf zijn best veel zwembaden, maar allemaal van het type spatbordenfonds: rechttoe rechtaan, grote rechthoekige bak, koud water. Met kinderen is het leuk als er ook een glijbaan is, en een kleuterbadje. Dat is in Oranienburg prima in orde.

Na een maaltijd bij de plaatselijke Italiaan (erg aardige bediening, en zoals vaak in de voormalige DDR, heel redelijke prijzen) reden we naar de Stellplatz.  Die ligt bij de jachthaven, direct aan de rivier de Havel, vlakbij Schloss Oranienburg.

Stellplatz aan de jachthaven van Oranienburg
Ruime plaatsen aan de jachthaven

De stellplatz is ruim opgezet, met afgebakende plaatsen met veel “eigen grond” eromheen. Per plaats is er een stroompaal met afrekensysteem. Het afrekenen gaat sowieso vrij geavanceerd: je koopt bij aankomst een soort ov-chipkaart bij een automaat (die geen Nederlandse pinkaarten leest; van te voren contant geld pinnen dus), laadt die op met een bedrag naar keuze en 10 euro borg, en daarmee kun je vervolgens je overnachtingen, stroom, douches (die zijn er ook!) en water mee betalen. Bij vertrek krijg je de borg op de kaart weer terug.

Minpuntje van deze (zoals bij zowat elke stellplatz): er is geen speeltuintje. Dat zou een verblijf voor gezinnen met kinderen nòg leuker maken!

Van de Stellplatz aan de jachthaven loop je zo naar Schloss Oranienburg.
Van de Stellplatz aan de jachthaven loop je zo naar Schloss Oranienburg.

Het paleis van Oranienburg is rond het midden van de 17e eeuw door de Nederlandse prinses Louise Henriette gebouwd, en het stadje is haar nog steeds dankbaar, te zien aan het standbeeld dat midden op het voorplein van het slot staat.

Het standbeeld van Louise Henriette midden in Oranienburg werd in de 19e eeuw door de burgerij geschonken.
Het standbeeld van Louise Henriette midden in Oranienburg werd in de 19e eeuw door de burgerij geschonken.

Een bezoek aan het paleis (met rondleiding) is zeker voor Nederlanders eigenlijk verplichte kost. Het is erg leuk om te ervaren hoe hoog het aanzien was dat de Republiek der Verenigde Nederlanden in de 17e eeuw onder buurlanden zoals Pruisen genoot.